Հայաստանը վաղուց հանվել է աշխարհաքաղաքական աճուրդի. Բենիամին Մաթևոսյան

«Բոլոր նրանք, ովքեր ասում են, թե «ինչպես կարող էր Նիկոլը զորք ուղարկել Ղազախստան», ըստ երեւույթի, անզիջում լավատեսներ են։ Հայաստանը վաղուց հանվել է աշխարհաքաղաքական աճուրդի, և եթե իշխանությունը պահպանելու համար անհրաժեշտ է զորք մտցնել Ղազախստան, Սիրիա, Մալի կամ Լուսին, ապա դա կարվի»:

Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը։

«Իսկ ըստ էության ««Տեղական Նիկոլը», միջկլանային պայքարը, իշխանությունների սիրախաղը «հեղափոխականների» հետ և արդյունքում Ղազախստան օտարերկրյա զորքերի հրավիրում», - սա այն բանաձևն է, որով կարելի է նկարագրել այն, ինչ կատարվում է Ղազախստանում, ու դա հենց այն իրականությունն է, որում ապրելու են ղազախները։

Ղազախստանում կա մի կերպար՝ Մուխթար Աբլյազով, մարդ, ով գողացել է 8 միլիարդ դոլարի ակտիվներ տեղական BTA բանկից, ապա փախել Եվրոպա և այնտեղ իրեն ներկայացնում է որպես «քաղաքական գործիչ, ով ճնշված է Ղազախստանի իշխանության կողմից»։ Նա կարողացել է քաղաքական ապաստան ստանալ Ֆրանսիայում, բայց «օղակն իր շուրջը սեղմվում է», և նույնիսկ փախստականի կարգավիճակը կասկածի տակ է այս պահին, և նա հասկանում է, որ բանտից ու նախ՝ Ռուսաստան, իսկ հետո Ղազախստան արտահանձնումից խուսափելու միակ միջոցն է խարխլել իրավիճակը Ղազախստանի ներսում: Նա նման է Նիկոլին, ով պատերազմից հետո հասկանում էր, որ միայն «հայցվորին  (հայկական պետականությունը) ոչնչացնելու դեպքում» կխուսափի պատժից։ Աբլյազովը նույնն է անում՝ նա ոչնչացնում է այն սուբյեկտին, որը կարող է պատժել իրեն։

Կա ևս մեկ կետ. Ղազախստանում ավանդաբար ուժեղ առճակատում է լինում կլանների միջև, և եթե նույնիսկ Նազարբաևն ու Տոկաևը երկուսն էլ երկրի հարավից են, նրանց կլանները վաղուց են կռվում միմյանց հետ։ Տոկաևն արդեն կարողացել էր նախկինում պաշտոնանկ անել Նազարբաևի դստերը, իսկ հանրահավաքների մեկնարկով նա նախ ցրեց կառավարությունը, որի կազմում էր Նազարբաևի փեսան, իսկ հետո Նազարբաևին հեռացրեց Անվտանգության խորհրդի ղեկավարի պաշտոնից։ Դրանով իսկ նա օգտագործեց Աբլյազովի կողմից  հրահրված բողոքն իր շահերի համար, բայց նա հաշվի չառավ մի պարզ բան. հեղափոխությունն ու ժողովրդական բողոքը շատ «կամակոր տիկիններ» են, որոնց հետ չես կարող սիրախաղ անել։ Արդյունքում կլանային հավասարակշռության փլուզմանը զուգընթաց սկսեց փլուզվել պետականությունը, և իրենք ստիպված եղավ դիմել ՀԱՊԿ-ին։ Սա նման է 2018-ին, երբ ոմանք կարծում էին, որ հնարավոր է «համաձայնության գալ Նիկոլի հետ», գլխավորն այն էր, որ  «իրենց կապիտալին ձեռք չտան», բայց ամեն ինչ գնաց բոլորովին այլ ճանապարհով:

Բոլորն էլ հասկանում են, որ ՀԱՊԿ-ին ուղղված դիմումն իրականում Ռուսաստանին ուղղված օգնության ճիչ էր։ Ռուսաստանը կմտնի այնտեղ և կլուծի իր ռազմավարական խնդիրը՝ վերականգնելու ռուսական կայսրության արեալի վերահսկելիությունը եւ կառավարելիությունը, ինչը միանգամայն համահունչ է Ռուսաստանի Դաշնության շահերին։ Բայց Ղազախստանի վերնախավի համար անհնարին էր իրավիճակը հասցնել սրան, և նա դեռ պետք է վճարի այն ամենի համար, ինչ նրանք երկար ժամանակ անում էին, և Մարգարիտա Սիմոնյանն արդեն ընդհանուր առմամբ ուրվագծել է, թե ինչ կարող է ստանալ Ռուսաստանի Դաշնությունն  օգնության դիմաց (Ղրիմի ճանաչում, ռուսաց լեզուն դարձնել երկրորդ պետական լեզու, և այլն):

Ինչ վերաբերում է «ահաբեկչական սպառնալիքին», ապա այն իսկապես առկա է այստեղ, սակայն այդ ահաբեկիչները Ղազախստան են եկել ոչ թե երեկ, այլ շատ ավելի վաղ։ ԴԱԻՇ-ի համար ամենաակտիվ հավաքագրումը երկար ժամանակ շարունակվում էր Մանգիստաուի մարզից, իսկ իշխանությունները չգիտեին դա, թե՞ չգիտեին, որ այդ զինյալները հետո վերադառնում են Ղազախստան՝ գնալով Ռուսաստանի Դաշնության հետ սահմանների: Իհարկե գիտեին, բայց ավելի կարևոր էին աշխարհաքաղաքական խաղերը։

Այս առումով դուք հասկանում եք, թե որքան հզոր էր Հայաստանի պետական համակարգը և նրա առաջնորդը 2008 թվականին, ով կարողացավ կանխել պետականության փլուզումը և, առանց այլ երկրներից օգնություն խնդրելու, արմատապես ճնշել հակապետական ապստամբությունը։ Ուրիշ բան, որ անհասկանալի է, թե դրանից հետո ինչու էր պետք հեռանալ քաղաքականությունից, բայց սա այլ հարց է»,- գրել է նա։