Մոլդովան՝ ռուսական ապատեղեկատվական քարոզչության թիրախ․ «Ամերիկայի ձայն»

ԱՄՆ-ն անհանգստացած է ռուսական ապատեղեկատվության վնասակար հետևանքներով ուկրաինական հակամարտության լույսի ներքո։ Այս մասին «Ամերիկայի ձայնի» ռուսական ծառայությանը հայտնել է Մոլդովայում ԱՄՆ դեսպան Քենթ Լոգսդոնը։ «Լրագրողներ առանց սահմանների» կազմակերպությունը նշում է, որ մոլդովական ԶԼՄ-ները բազմազան են, բայց` չափազանց բևեռացված, ինչպես ինքը՝ երկիրը։ Եթե ավագ սերունդը հեռուստացույցից է քաղում կատարվածի մասին տեղեկությունը, ապա երիտասարդությունն ապավինում է համացանցին։

Հարվարդի համալսարանի Նիման հիմնադրամի վերլուծության համաձայն՝ Մոլդովան Ուկրաինայի, Հայաստանի և Վրաստանի հետ միասին պատկանում է մասամբ ազատ մամուլ ունեցող երկրների շարքին։ Այս երկրներում անկախ լրատվամիջոցներին չտրվեցին այնպիսի լայն ազատություններ, ինչպես Լիտվայում, Լատվիայում և Էստոնիայում, բայց դրանք ամբողջությամբ չավերվեցին, ինչպես Բելառուսում, Ադրբեջանում և Ռուսաստանում։ Այսօր Մոլդովայում ոչ պետական լրատվամիջոցները կազմում են մեդիա շուկայի մոտ 15 տոկոսը։

Հեռուստատեսությունը, այդ թվում՝ ռուսական հեռուստաալիքները, շարունակում են մնալ ավագ սերնդի տեղեկատվության հիմնական աղբյուրը։

«Տեղեկատվական պատերազմը ռուսալեզու բնակչության դաշտում վաղուց կորսված է։ Մենք, ցավոք, չունենք առանձին ալիքներ, տեղական արտադրանքներ, որոնք կհեռարձակեն և կբացատրեն՝ առանց ռուսական նարատիվների: Ցավոք, սա կարող է ինչ-որ տեղ կառավարության, ինչ-որ տեղ գործընկերների բացթողումը լինել, որոնք չօգնեցին նորմալ անկախ լրատվամիջոցների զարգացմանը: Մոլդովայի Հանրապետության ռուսալեզու բնակչությունը, և նրանց թիվը կազմում է 40 տոկոս»,- ասում է քաղաքագետ Դմիտրի Լեկարտցևը։

Երիտասարդ սերունդը տեղեկատվություն է քաղում, այդ թվում՝ այն մասին, թե ինչ է կատարվում Ուկրաինայում, սոցիալական ցանցերից։

«Telegram-ի ալիքները տարբեր են: Նույնիսկ Telegram-ի պաշտոնական ալիքներում, որոնցում պատմությունները միլիոնից պակաս են, ինչ-որ կեղծ տեղեկատվություն կա, քանի որ բոլորը փորձում են նորություն գտնել և հնարավորինս արագ տեղադրել այն, և դա անմիջապես չի ստուգվում։ Ուստի արժե զուգահեռաբար դիտել մի քանի Telegram-ի ալիք»,- «Ամերիկայի Ձայն»-ի ռուսական ծառայությանն ասել է Մոլդովայի բնակչուհի Քրիստինան։

Բյուրո 360 կապի գործակալության հիմնադիր Կիրիլ Պրիխոդկոյի խոսքով՝ Մոլդովան արդեն 30 տարի եղել է ռուսական քարոզչության թիրախում։

«Եթե վերլուծենք տարեց բնակչության, միջին տարիքի բնակչության վարքագիծը, ապա կտեսնենք, որ նրանց կեսը չի հասկանում, թե ով է սկսել պատերազմն Ուկրաինայում, ինչպիսին է գործերի իրական վիճակը և ինչ վտանգ է ներկայացնում այն Մոլդովայի համար», - ասում է Բյուրո 360-ը: հիմնադիր Կիրիլ Պրիխոդկոն։ – Լավ կլինի, որ Մոլդովայի կառավարությունը, ստեղծագործական արդյունաբերության ներկայացուցիչները և հասարակական կազմակերպությունները նախագծեր մշակեն և ֆինանսավորվեն սոցիալական ցանցերում և մեսենջերներում աշխատանքի համար: Այժմ այնտեղ ակտիվորեն աշխատում է ռուսական քարոզչությունը, որը զբաղվում է ապատեղեկատվությամբ։ Մենք նկատում ենք ռուսական պատմություններ նույնիսկ ուկրաինացի փախստականների համար նախատեսված չատերում»։

Մոլդովայում ԱՄՆ դեսպան Քենթ Լոգսդոնը նշել է ռուսական ապատեղեկատվության վնասակար ազդեցությունը Ուկրաինայի հակամարտության լույսի ներքո:

«Մենք գիտենք, որ ապատեղեկատվության, հավաստի տեղեկատվության բացակայության պատճառով Մոլդովայի քաղաքացիների համար շատ դժվար է հասկանալ, թե իրականում ինչ է կատարվում։ Եվ մենք նաև հասկանում ենք, որ հաճախ, երբ լուրերն ու տեղեկատվությունը, լինի դա հեռուստատեսությամբ, թե ինտերնետի միջոցով, գալիս են անմիջապես Ռուսաստանի Դաշնությունից, դրանք չեն համապատասխանում իրականությանը: Մենք փորձում ենք աշխատել մեր գործընկերների հետ այստեղ՝ Մոլդովայում, աշխատել անկախ լրատվամիջոցների հետ, որպեսզի համոզվենք, որ մենք կարող ենք իրականությունն արտացոլող տեղեկատվություն տրամադրել»,- ասել է ամերիկացի դիվանագետը «Ամերիկայի Ձայն»-ի ռուսական ծառայությանը տված բացառիկ հարցազրույցում։

Փորձագետները նշում են, որ լավագույն ձևը ռուսական քարոզչության և ապատեղեկատվության դեմ համատեղ պայքարելն է՝ կառավարության և մասնավոր հատվածի հնարավորությունների ներգրավմամբ։ Կարևոր է նաև ստուգել աղբյուրները և քննադատաբար մոտենալ ստացված տեղեկատվությանը: