Արցախցիների վերադարձի իրավունքի հարցի հետապնդման հիմնական խոչընդոտը զարմանալիորեն եղել և շարունակում է մնալ ՀՀ կառավարությունը. Վարդան Օսկանյան. tert.am

Արցախի ժողովրդի վերադարձի իրավունքի հարցի հետապնդման հիմնական խոչընդոտը զարմանալիորեն եղել և շարունակում է մնալ Հայաստանի կառավարությունը: Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում հրապարակած տեսանյութում ասել է ՀՀ նախկին արտգործնախարար, Արցախի հարցերով հանձնախմբի համակարգող Վարդան Օսկանյանը, գրում է tert.am-ը։

«Չնայած այս հարցի պաշտպանության և բարձրացման հստակ հումանիտար և դիվանագիտական հարաբերություններին, Փաշինյանը բազմիցս միշտ խուսափել է այս հարցին անդրադառնալ։ Երբ իրեն հարց է տրվում, թե ինչու, նա պնդում է, որ վերադարձի պաշտպանությունը Հայաստանի շահերից չի բխում, սակայն ոչ մի հստակ հիմնավորում նա չի տալիս։ Այս պնդումը անհասկանալի, կասկածելի և շփոթեցնող է, քանի որ բազմաթիվ հիմնավոր փաստարկներ հուշում են հակառակը։

Նախ Հայաստանը պարտավոր է պաշտպանել վերադարձի իրավունքը։ Հայաստանի կառավարությունը ունի բարոյական և դիվանագիտական պատասխանություն պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի իրավունքները, որոնք բռնի դեղանվել են ագրեսիայի և էթնիկ զտման գործողությունների արդյունքում։ Եթե Հայաստանը չպաշտպանի նրանց վերադարձի իրավունքը, որևէ այլ երկիր չի զբաղվի այս հարցով նույն հրատապությամբ և համոզմամբ։

Երկրորդ՝ այս հարցը բարձրացնելը Հայաստանի համար կարող է կարևոր բանակցային գործիք լինել։ Ներկայումս Հայաստան-Ադրբեջան բանակցությունների սեղանում չկա որևէ հարց, որը նպաստավոր է Հայաստանին՝ թողնելով Հայաստանը առանց լծակների։ Վերադարձի իրավունքի պահանջով հանդես գալը Հայաստանի համար կարող է փոխել դիվանագիտական քննարկումներն իր օգտին։

Բացի այդ, վերադարձի իրավունքի համընդհանուր աջակցությունը գրեթե անվիճարկելի է, և որևէ չեզոք երկիր չի կարող դեմ լինել դրան որպես սկզբունք։ Միջազգային իրավունքը և դիվանագիտական նորմերը նպաստում են տեղահանված ժողովուրդների հայրենիք վերադառնալու իրավունքին առհասարակ, բայց այս դիրքորոշումը առավել ամրապնդվում է մի շարք իրավական որոշումներով և միջազգային բանաձևերով կոնկրետ Ղարաբաղի նկատմամբ ներառյալ 2023 թվականի նոյեմբեր 17-ի միջազգային դատարանի որոշումը և 2024 թվականի մարտի 12-ի և հոկտեմբեր 25-ի եվրոպական խորհրդարանի բանաձևերը, որոնք հաստատում են այս իրավունքը և հորդորում են Ադրբեջանին ապահովել նրանց անվտանգ վերադարձը», - նշել է Օսկանյանը:

Նախկին դիվանագետն ընդգծել է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի երեք համանախագահները՝ ԱՄՆ, Ռուսաստան և Ֆրանսիան, հրապարակայնորեն աջակցել են վերադարձի իրավունքին, իսկ ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Թրամփը նույնիսկ ճանաչել է հայերի էթնիկ զտումը Արցախում՝ հաստատելով նրանց վերադարձի իրավունքը։

Ամբողջական հոդվածը՝ սկզբնաղբյուր կայքում