3384 դիտում
19:00 20-09-2015
Ա՜յ քեզ բան. ոչ մաքրում եք, ոչ էլ տուգանում
Վրաստանում փողոցն աղտոտողին տուգանում են, Թուրքիայում փողոցում նետված աղբն արագ հավաքում են ու չեն տուգանում, իսկ Հայաստանում ոչ մաքրում են, ոչ էլ տուգանում: Ստացվում է, որ հարևան երկրները քաղաքի մաքրության նկատմամբ էապես տարբեր մոտեցումներ ունեն: Դա լուրջ խնդիրներ կարող է առաջացնել, եթե մի օր բացվեն սահմանները և տարածաշրջանային տնտեսական և մշակութային մեծ նախագծեր իրագործվեն: Ուստի հասարակությունների մշակութային այս տարբերությունը լուրջ ուսումնասիրվում է մշակութաբանների, սոցիոլոգների կողմից:
Նախորդ դարի պատմությանն անդրադարձ կատարելիս կարելի է նկատել, որ տուգանքի միջոցով մաքրություն և կարգուկանոն հաստատելու գործիքից առաջինը հրաժարվել են Եվրամիության երկրները: Առաջինն այն կիրառվել է Մեծ Բրիտանիայում, Գերմանիայում, հետո և այլ երկրներում: Տուգանքը համարվեց ոչ արդյունավետ գործիք, որովհետև տուգանվողների մեծ մասը տարբեր սոցիալական և բարոյական պատճառներով խուսափել են վճարելուց: Այդյունքում տուգանք պահանջող իշխանությունները հայտնվում էին հիմար վիճակում: Քաղաքացիներին տուգանելու գործիքից հրաժարվելու մյուս պատճառը մարդու նկատմամբ վերաբերմունքի փոփոխությունն էր, մարդու իրավունքների հարգումը, մարդակենտրոն հասարակություն կառուցելու իդեալը:
Սոցիոլոգները նշում են, որ շրջակա միջավայրի մաքրության պահպանման առաջնահերթությունը մեծ նշանակություն ունի մարդու երջանկության համար: Իսկ եվրոպական երկրներն անցյալ դարում երջանկության ցուցիչով հետ էին մնում լատինամերիկյան և հնդկաբնակ երկրներից, չնայած կենսամակարդակի ցուցանիշներով շատ առաջ էին: Նաև այդ պատճառով եվրոպացիները հրաժարվեցին տուգանքներ կիրառելուց, որոնք բյուջե չնչին ներդրում էին ապահովում, բայց հասարակական մեծ դժգոհություններ առաջացնում: Պարզ է, որ Թուրքիան կիրառում է եվրոպական փորձը, քանի որ ձգտում է եվրոպական ընտանիքի անդամ դառնալ:
Տուգանքը՝ որպես շրջակա միջավայրի մաքրության գործիք, լայնորեն կիրառվում է կայացող կամ անցումային շրջանի երկրներում և բռնապետություններում: Վրաստանը դեռ խորհրդային բռնապետության իներցիայի մեջ է և դեռ չի հաղթահարել անցումային դժվարությունները: Վրաստանի իշխանությունները, հավանաբար, կարծում են, որ մարդիկ փողոցում աղտոտում են՝ ի նշան իշխանությունների դեմ բողոքի: Այդպես մտածում են բռնապետները և որպես վրեժ՝ տուգանում են մարդկանց:
Հայաստանում անհասկանալի է: Հասարակական վայրերում մանր խախտում կատարելը կամ աղտոտելը չի ենթարկվում ոչ քննադատության, ոչ տուգանքի: Այս առումով ավելի մոտ ենք եվրոպական երկրների օրինակին: Կարելի՞ է ասել, որ եվրաինտեգրացիայի առումով առաջ ենք վրացիներից: Այսինքն՝ ավելի քաղաքակի՞րթ ենք, քան վրացիները: Ապա ինչո՞ւ մաքրության առումով շատ հեռու ենք քաղաքակիրթ երկրներից, իսկ երջանկության ազգային համախառն ցուցիչով գտնվում ենք երկրների ցանկի վերջին հորիզոնականում:
[b]Թաթուլ Մկրտչյան
[/b]
Նմանատիպ նյութեր
11082 դիտում
19:18 02-10-2016
3710 դիտում
10:55 28-05-2016
25081 դիտում
09:43 15-07-2017
Այս բաժնից
976 դիտում
22:14 16-01-2025
700 դիտում
21:43 16-01-2025
784 դիտում
21:30 16-01-2025
