1042 դիտում
12:44 14-06-2023
Հայաստանում թվային ոլորտում մրցակցության վիճակի գնահատման հարցը կարգավորված չէ․ ՄՊՀ անդամի թեկնածու
Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովի անդամի թեկնածու Անահիտ Սարգսյանն անհրաժեշտ է համարում ունենալ համապատասխան իրավական բազա, որպեսզի մրցակցային մարմինը կարողանա թվային ոլորտում ուսումնասիրություններ իրականացնել։ Ինչպես տեղեկացնում է «Արմենպրես»-ը, Ազգային ժողովում ելույթի ժամանակ Անահիտ Սարգսյանը նշեց, որ Հայաստանում բացակայում է իրավական բազան այդ ոլորտի մրցակցության հարցը գնահատելու համար։
«Ենթադրենք, որ ուսումնասիրում ենք շաքարավազի շուկան և փորձում պարզել, թե արդյոք կա գերիշխող դիրքի չարաշահում, թե՞ ոչ։ Որպեսզի դա հասկանալ, մրցակցության մարմինը նախ ուսումնասիրում է այդ շուկայի ապրանքատեսակային սահմանը, որը շաքարավազն է և փոխադարձ փոխարինելի ապրանքը, որոշվում է աշխարհագրական սահմանը, որ Հայաստանի Հանրապետությունն է, որոշվում է սուբյեկտների կազմը, որոնք այդ ապրանքների իրացնողներն են՝ արտադրողները կամ ներկրողները և նրանց ծավալը։ Հիմա վերցնենք մեկ այլ իրավիճակ, երբ իրավախախտումը տեղի է ունենում թվային հարթակներում։ Այստեղ առաջանում են բազմաթիվ բարդություններ։ Նախ բարդ է հասկանալ, թե իրոք թվային հարթակ և թվային շուկա հասկացությունները նույն են, թե՞ ոչ։ Այս հարցի կապակցությամբ ամբողջ աշխարհում չկա միասնական կարծիք։ Եվրամիությունը գտնում է, որ դրանք նույնը չեն, և թվային հարթակն ընդամենը գործիք է սպառողների և մատակարարների փոխգործունեությունը ապահովող, իսկ Ռուսաստանի Դաշնության հակամենաշնորհային ծառայությունը մի վարույթով պատասխանատվության էր ենթարկել «Google Market» թվային հարթակին՝ դիտարկելով այս հարթակը որպես առանձին շուկա»,- ասաց Սարգսյանը։
Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովի անդամի թեկնածուի խոսքով՝ թվային շուկաներում գերիշխող դիրքի ճանաչման հարցը նույնպես տարբերվում է ստանդարտ շուկաներից։
«Ստանդարտ շուկաներում վերցվում են որակական, քանակական չափանիշներ։ Ենթադրենք տվյալ սուբյեկտը զբաղեցնում է շուկայի 1/3-ը, ուրեմն ունի գերիշխող դիրք։
Թվային շուկաներում այս չափանիշը չի կարող կիրառվել և այստեղ այլ չափանիշներ պետք է կիրառել։ Միջազգային փորձը ցույց է տալիս, որ այդ չափանիշները շատ տարբեր են։
Այսպես, գլխավոր ցուցիչը տվյալ շուկայում մրցակիցների առկայությունն է։ Եթե նա մրցակից չունի կամ նրանք քիչ են, ուրեմն սուբյեկտն ունի գերիշխող դիրք։ Հաջորդ չափանիշը էլեկտրոնային հարթակից օգտվողների քանակն է։ Մյուսը՝ հարթակի կողմից հավաքագրվող տեղեկատվության վերլուծությունն է, որը տարբեր ուղղություններով են նայում՝ որքան մեծ է տեղեկատվության ծավալը, այնքան մեծ է շուկայական իշխանությունը, հաջորդը՝ որքան արագ է տվյալ ընկերությունը վերլուծում այդ հավաքագրվող տեղեկությունը, այնքան նա առաջ է անցնում իր մրցակիցներից, ուրեմն ունի գերիշխող դիրք։
Ակնհայտ է, որ Հայաստանի Հանրապետությունում թվային ոլորտում մրցակցության վիճակի գնահատման հարցը կարգավորված չէ։
Եթե որևէ խախտում տեղի ունենա այս ոլորտում Մրցակցության հանձնաժողովը օրենսդրորեն հնարավորություն չի ունենալու վարույթ իրականացնել»,- ընդգծեց Սարգսյանը։
ՄՊՀ անդամի թեկնածուն առաջարկում է օրենսդրորեն կարգավորել և տալ բոլոր իրավական անհրաժեշտ սահմանումները։ ՄՊՀ անդամի թեկնածուի մյուս առաջարկն էլ վերաբերվում է աշխարհում ընդունված կարգավորմանը, որ թվային հարթակների համար Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովը սահմանի վարքագծի կանոններ, որոնք կնախատեսեն գործունեության համար հիմնական սկզբունքներ և կբացառեն հակամրցակցային գործողությունները։
«Ենթադրենք, որ ուսումնասիրում ենք շաքարավազի շուկան և փորձում պարզել, թե արդյոք կա գերիշխող դիրքի չարաշահում, թե՞ ոչ։ Որպեսզի դա հասկանալ, մրցակցության մարմինը նախ ուսումնասիրում է այդ շուկայի ապրանքատեսակային սահմանը, որը շաքարավազն է և փոխադարձ փոխարինելի ապրանքը, որոշվում է աշխարհագրական սահմանը, որ Հայաստանի Հանրապետությունն է, որոշվում է սուբյեկտների կազմը, որոնք այդ ապրանքների իրացնողներն են՝ արտադրողները կամ ներկրողները և նրանց ծավալը։ Հիմա վերցնենք մեկ այլ իրավիճակ, երբ իրավախախտումը տեղի է ունենում թվային հարթակներում։ Այստեղ առաջանում են բազմաթիվ բարդություններ։ Նախ բարդ է հասկանալ, թե իրոք թվային հարթակ և թվային շուկա հասկացությունները նույն են, թե՞ ոչ։ Այս հարցի կապակցությամբ ամբողջ աշխարհում չկա միասնական կարծիք։ Եվրամիությունը գտնում է, որ դրանք նույնը չեն, և թվային հարթակն ընդամենը գործիք է սպառողների և մատակարարների փոխգործունեությունը ապահովող, իսկ Ռուսաստանի Դաշնության հակամենաշնորհային ծառայությունը մի վարույթով պատասխանատվության էր ենթարկել «Google Market» թվային հարթակին՝ դիտարկելով այս հարթակը որպես առանձին շուկա»,- ասաց Սարգսյանը։
Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովի անդամի թեկնածուի խոսքով՝ թվային շուկաներում գերիշխող դիրքի ճանաչման հարցը նույնպես տարբերվում է ստանդարտ շուկաներից։
«Ստանդարտ շուկաներում վերցվում են որակական, քանակական չափանիշներ։ Ենթադրենք տվյալ սուբյեկտը զբաղեցնում է շուկայի 1/3-ը, ուրեմն ունի գերիշխող դիրք։
Թվային շուկաներում այս չափանիշը չի կարող կիրառվել և այստեղ այլ չափանիշներ պետք է կիրառել։ Միջազգային փորձը ցույց է տալիս, որ այդ չափանիշները շատ տարբեր են։
Այսպես, գլխավոր ցուցիչը տվյալ շուկայում մրցակիցների առկայությունն է։ Եթե նա մրցակից չունի կամ նրանք քիչ են, ուրեմն սուբյեկտն ունի գերիշխող դիրք։ Հաջորդ չափանիշը էլեկտրոնային հարթակից օգտվողների քանակն է։ Մյուսը՝ հարթակի կողմից հավաքագրվող տեղեկատվության վերլուծությունն է, որը տարբեր ուղղություններով են նայում՝ որքան մեծ է տեղեկատվության ծավալը, այնքան մեծ է շուկայական իշխանությունը, հաջորդը՝ որքան արագ է տվյալ ընկերությունը վերլուծում այդ հավաքագրվող տեղեկությունը, այնքան նա առաջ է անցնում իր մրցակիցներից, ուրեմն ունի գերիշխող դիրք։
Ակնհայտ է, որ Հայաստանի Հանրապետությունում թվային ոլորտում մրցակցության վիճակի գնահատման հարցը կարգավորված չէ։
Եթե որևէ խախտում տեղի ունենա այս ոլորտում Մրցակցության հանձնաժողովը օրենսդրորեն հնարավորություն չի ունենալու վարույթ իրականացնել»,- ընդգծեց Սարգսյանը։
ՄՊՀ անդամի թեկնածուն առաջարկում է օրենսդրորեն կարգավորել և տալ բոլոր իրավական անհրաժեշտ սահմանումները։ ՄՊՀ անդամի թեկնածուի մյուս առաջարկն էլ վերաբերվում է աշխարհում ընդունված կարգավորմանը, որ թվային հարթակների համար Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովը սահմանի վարքագծի կանոններ, որոնք կնախատեսեն գործունեության համար հիմնական սկզբունքներ և կբացառեն հակամրցակցային գործողությունները։
Նմանատիպ նյութեր
967 դիտում
11:24 27-06-2022
1040 դիտում
12:51 22-07-2022
1001 դիտում
18:04 15-11-2022
Այս բաժնից
826 դիտում
15:23 26-11-2024
