Մամուլ

Մարդուն ցավ պատճառեցիր, հայհոյեցիր, անիծեցիր, ուրեմն՝ հավաքեցիր «բացասական կարմա»․ «Առավոտ»

4201 դիտում article-date

10:49 19-07-2019

«Առավոտ» թերթի առաջնորդողը գրում է․ «Երբ արևմտյան մշակույթի մարդիկ ասում են՝ «դե ինչ արած, դա իմ կարման է», նրանք հաճախ նկատի ունեն իրենց բախտը, ճակատագիրը: Բայց «կարմա» բառի այդ մեկնությունը հեռու է իրական իմաստից: «Կարմա» նշանակում է պատճառահետևանքային կապ, հատուցում և, եթե կարճ ձևակերպենք, ենթադրում է, որ մեր ցանկացած արարք իր համապատասխան հետևանքն է թողնելու մեր կյանքում: Ամեն ինչ պարզ է՝ դու մարդուն ցավ պատճառեցիր, հայհոյեցիր, անիծեցիր, ուրեմն հավաքեցիր «բացասական կարմա», և դա անպայման իր հետևանքն է ունենալու քո կյանքի հետագա ընթացքում: Դու մեկին ձեռք մեկնեցիր, քաջալերեցիր, կարեկցեցիր, դա քո կյանքի համար, այսպես ասած, «դրական միավոր» է: «Կարման» Աստծու պատիժ կամ խրախուսում չէ, դա կյանքի բնական ընթացքն է: «Կարման» հնդկական «վեդանտայի», իսկ հետագայում՝ բուդդիզմի տեսություն է, բայց մարդկանց կյանքի երջանիկ պահերի և դժբախտ պատահարների ու նրանց վարքի պատճառահետևանքային կապն ընդունում են նաև հոգևոր այլ ուսմունքներ: «Չխաբվեք, Աստված չի ծաղրվում (այսինքն՝ Նրան հնարավոր չէ խաբել – Ա.Ա.), որովհետև ինչ մարդս սերմանում է, նույնը կհնձի. ով սերմանում է իր մարմնի համար, այդ մարմնից էլ կհնձի ապականություն. իսկ ով Հոգու համար է սերմանում, այդ Հոգուց էլ կհնձի հավիտենական կյանք: Իսկ բարին գործելուց չձանձրանաք, որովհետև հարմար ժամանակին պիտի հնձեք, եթե չթուլանաք», – գրում է Պողոս առաքյալը գաղատացիներին ուղղված իր թղթում: Տարբերությունն այն է, որ հնդիկներն ու բուդդիստները կարծում են, թե մարդու հոգին տեղափոխվում է մարմնից մարմին, իսկ մենք վստահ ենք, որ հոգին ապրում է միայն մեկ մարմնում, որի ֆիզիկական մահից հետո որոշվում է, թե որտեղ է այն հայտնվելու: Դա մի կողմից լավ է, քանի որ մենք պատասխանատու ենք միայն մեր կյանքի համար և մեր սխալները ուղիղ արտապատկեր չեն ուրիշ մարմիններում: Մյուս կողմից, վատ է, որ «հոգու վրա աշխատելու» հնարավորություն է տրվում միայն մեկ անգամ մեր կարճատև կյանքի ընթացքում: Լև Տոլստոյը, որն, ինչպես հայտնի է, քրիստոնեության ջատագով էր՝ չնայած խնդիրներ ուներ պաշտոնական եկեղեցու հետ, թարգմանել էր հնդկական մի առակ, որն այդպես էլ կոչվում է՝ «Կարմա»: Բազմաթիվ մեղքեր գործած և դժոխքում հայտնված ավազակին հնարավորություն է տրվում դուրս գալ դժոխքից՝ բարձրանալով սարդոստայնով: Բայց հենց որ նա նայում է ներքև, տեսնում է, որ նույն սարդոստայնով բարձրանում են հազարավոր մարդիկ: Եվ նա բացականչում է՝ «թողեք այդ սարդոստայնը, այն իմն է, այն չի դիմանա մարդկային ամբոխի ծանրությանը»: Այդ պահին սարդոստայնը կտրվում է, և ավազակը դարձյալ հայտնվում է անդունդում: Առակն ավարտվում է հետևյալ եզրահանգմամբ. «Նա, ով ցավ է պատճառում ուրիշին, չարիք է պատճառում ինքն իրեն: Նա, ով օգնում է ուրիշին, օգնում է ինքն իրեն: Թող վերանա անձի պատրանքը (ավելի վաղ պատմվածքի մեջ տրվում է ավելի հասկանալի ձևակերպում՝ դադարեք ձեզ համարել առանձին էակ – Ա.Ա.), և դուք կբռնեք առաքինության ճանապարհը»»: [b]Ամբողջությամբ՝ թերթի այսօրվա համարում։[/b]