Ընտրության մասնակիցներից 100 հազարից ավելիի անձնագիրը չի աշխատել. Արամ Վարդևանյան

yerkir.am-ը գրում է. Մեր կողմից ներկայացված դիմումը տարբերվում էր նրանով, որ մենք փորձել ենք ներկայացնել հարցը ոչ թե բուն քվեարկության օրվա տրամաբանության մեջ, այլ ընտրական գործընթացի ամբողջ շղթայի մեջ, քանի որ կարծում ենք՝ հենց այս ընտրություններում ամբողջ շղթայի բացահայտումն է, որ առանցքային նշանակություն ունի, թե ինչ տեսակի, այդ թվում՝ համակարգված խախտումներ են տեղի ունեցել: Այս մասին այսօր` հունիսի 27-ին, արտահերթ ընտրությունների արդյունքների ամփոփման ժամանակ ասաց «Հայաստան» դաշինքի ներկայացուցիչ  Արամ Վարդեւանյանը:

«Մենք գործ ենք ունեցել մի իրավիճակի հետ, երբ սահմանադրական կարգավորումների իմաստով անձը, որը զբաղեցնում է բարձրագույն պաշտոնը, հրաժարվում է այդ պաշտոնի կատարումից, բայց բոլոր դեպքերում շարունակում է պաշտոնավարել, այդ թվում` արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակահատվածում։ Գրեթե բոլոր տեսանյութերի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ անձինքն, մասնակցելով հանրային հավաքներին, մշտապես օգտագործում էին «հանդիպում վարչապետի հետ» եզրույթը։ Այսինքն բոլոր դեպքերում նշված պաշտոնի և դրանից բխող հետրանքների ազդեցությունը ամեն կերպ օգտագործվում էր։ Բացի այդ, ցանկանում եմ տեղեկացնել, որ ընտրական գործընթացների ողջ շրջանում առաջին անգամ Հայաստանի Հանրապետությունում որպես իրավական փաստ արձանագրվեց իշխող ուժի կողմից վարչական ռեսուրսի չարաշահման հանգամանքը՝ Վարչական դատարանի կողմից կայացված վճռով»,-ասաց նա։

Վարդեւանյանի խոսքով` մյուս հանգամանքն այն է, որ շատ կարճ ժամանակահատված կազմող արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների նախընտրական քարոզչության ժամանակահատվածը մի քանի օր պարունակել է բարձրագույն պաշտոն զբաղեցնող անձի կողմից ատելության խոսքի ուղղակի քարոզ։

«ԿԸՀ նախագահը չներկայացրեց այն բառապաշարը, որ օգտագործվել էր, ես ևս զերծ կմնամ դրանից, բայց փաստը մնում է փաստ, որ մի քանի օր շարունակ նման տեսակ արտահայտություններ են հնչել, դրանք ամեն կերպ տարածվել են, և պատկերացրեք՝ ընտրողների կամարտահայտության վրա դրանք ինչպիսի ազդեցություն կարող էին ունենալ և ունեցել են։ Վարչական դատարանը շատ հստակ նման հանգամանքը դիտարկել է ընտրական օրենսդրության խախտումների լույսի ներքո, այդ թվում՝ արձանագրելով ԿԸՀ անգործությունը»,-ասաց նա։

Ըստ Վարդեւանյանի` մյուս հանգամանքը վերաբերում է զինծառայողների քվեարկությանը:

«Առնվազն այն տվյալները, որ հրապարակված են, որ փորձում ենք ուսումնասիրել, վերաբերում են զինծառայողների կողմից քվեարկությանը, կարծես թե թիվը կազմում է 10933, բայց ես չեմ կարող չօգտագործել «կարծես թե» եզրույթը, քանի որ ամբողջ գործընթացը գաղտնի է պահվում, այսինքն մենք որևէ հնարավորություն պատշաճ վերահսկողության կամ կանխարգելիչ գործողությունների իրականացման չենք ունեցել։ Մինչ քվեարկության օրը ներկայացվել էր նաև գրություն ԿԸՀ նախագահին, որով փորձ էր արվել ստանալ տեղեկատվություն, թե զինծառայողները որ տեղամասերում են քվեարկելու, որը ևս գաղտնի է պահվել։ Անձինք մասնակցում են անձնագրով կամ անձնագրին հավասարեցված նույնականացման քարտով։ Բայց մենք ունենք իրավիճակ, երբ օրինակ զինծառայողները քվեարկում են զինվորականվորական գրքույկով, որը ո՛չ անձնագիր է, ո՛չ նույնականացման քարտ, չունի դրանց բնորոշ պաշտպանիչ միջոցներ, և դրան զուգահեռ մենք ունենք բազմաթիվ ահազանգեր և տեսանյութեր, երբ զինծառայողներին ոչ թե ուղղորդում, այլ հրամայում են՝ ինչպես քվեարկեն: Շատ է քնարկվել, որ պետք է բացառել ընտրական տեղամասի մոտ կուտակումները, ավտոմեքենայով մարդկանց ընտրատեղամասեր տանելը։ Իհարկե, դրա ուղղությամբ միջոցներ ձեռնարկվել են, բայց զինծառայողները հենց այդ իրավիճակում են․ ավտոմեքենայով բերվում են ընտրական տեղամաս, քվեարկում են զինվորական ավելի բարձր կոչում ունեցողի ուղեկցությամբ, ազդեցությամբ»,-ասաց նա:

Հաջորդ խնդիրը, «Հայաստան» դաշինքի ներկայացուցչի խոսքով այն է, որ ընտրություններին մասնակիցներից 100 հազարից ավելիի անձնագիրը չի աշխատել:

«Նորություն չէ, որ ընտրական ռեգիստրը և ցուցակները ուռճացված են։ Դա համակարգային խնդիր է, բայց մյուս կողմից ունենք իրավիճակ, երբ ընտրություններին մասնակցել է 49 տոկոսը և այդ մասնակիցներից 100 հազարից ավելիի անձնագիրը չի աշխատել, սա կարող է տարատեսակն ընտրակեղծարարական մեխանիզմների իրագործման գործիք լինել։Առնվազն տարակուսելի է, թե ինչպես է ստացվում, որ ընտրական տեղամասերում, որոնցից որևէ մեկում վերահաշվարկ կատարվել է, «Հայաստան» դաշինքի ձայները շատանում են։ Նաև առհասարակ ընտրական իրավունքի իրացման մասով խնդիրները, որոնք Անձնագրային և վիզաների վարչությունն առաջացրեց։ Խոսքը հատկապես գնում է Արցախի Հանրապետությունից ստիպված Հայաստանի Հանրապետություն տեղափոխված մարդկանց մասով։ 100-ավոր, հազարավոր մարդկանց պարզապես թույլ չեն տվել մասնակցել ընտրություններին, բայց որոշներին էլ թույլ են տվել»,- ասաց նա։ 

ԿԸՀ նախագահ Մուկուչյանը, արձագանքելով այն դիտարկմանը, թե զինծառայողները քվեարկությանը մասնակցել են զինգրքույկներով, նշեց, որ միշտ է այդպես եղել, և նրանց համար զինգրքույկը անձը հաստատող փաստաթուղթ է:

Վարդևանյանը պատասխանեց՝ պետության կողմից իր գործողությունների կատարման տեսանկյունից եղել է թերություն.«Պետք էր մտածել մեխանիզմներ՝ ինչպես զինծառայողների ընտրության հարցն ապահովել, որ չլինեն 100 հազարից ավելի անձնագրեր, որոնք չեն աշխատում, որ չլինի այդ աստիճան մեծ ընտրական ցուցակ: Քարոզարշավի 12 օրերից 7-ի ընթացքում խոսում էր վենդետաների, գլխից խփելու, ասֆալտին փռելու մասին, դրան զուգահեռ՝ վարչական ռեսուրսների չարշահումներ»:

Վարդեւանյանը հավելեց, որ իրենց դիրքորոշումը հստակ է Սահմանադրական դատարանում նշված հարցերը համակցության մեջ և առանձին-առանձին բարձրաձայնելու են։