Ամեն ինչ կործանվում է, բայց դեռ կարելի է ուրախանալ

Միտքը և հոգին մաքրվում են սահմանային իրավիճակում: Սահմանային իրավիճակ է մահվան վտանգը, մեծ ռիսկը, անելանելի թվացող դրությունը և այլ: Սահմանային իրավիճակում ուղեղն ավելի արագ և արդյունավետ է աշխատում, մարդը կարողանում է գտնել բարդ հարցերի պատասխանները, իրապես արժևորում է կյանքը: Սա կոմունիկացիայի տեսության առանցքային դրույթներից է: Սահմանային իրավիճակի մասին պնդումներն ապացուցվում են պատերազմի օրինակով: Մարդիկ խոստովանում են, որ պատերազմի ժամանակ, չնայած զրկանքին, կորուստներին, մահվան իրական սպառնալիքներին, կյանքն ավելի իրական ու բովանդակային է, քան խաղաղության ժամանակ: Սակայն սա չի նսեմացնում խաղաղության արժեքը: Խաղաղությունը ամեն դեպքում ավելի նախընտրելի է պատերազմից: Բայց փաստ է, որ պատերազմի ժամանակ մարդն ավելի ազնիվ է, և նրա միտքն ավելի արագ և արդյունավետ է աշխատում: Դա ընդամենը սահմանային իրավիճակի էֆեկտն է: Իսկ ինչպե՞ս կարելի է ստեղծել սահմանային իրավիճակ, բայց չխախտել խաղաղությունը: Այս հարցը դրվել է իմաստունների, մտավորականների առջև, և նրանք դեռևս մի քանի հազարամյակ առաջ առաջարկել են սահմանային իրավիճակ ստեղծել վերացականորեն, այսինքն՝ գրական ստեղծագործությունների, գեղարվեստական, թատերական ներկայացումների միջոցով: Այդպես ստեղծվել են առաջին ողբերգությունները, և բեմադրել դրանք առաջին թատրոններում: Դրանց ազդեցությամբ փորձել են մաքրել հանդիսատեսի միտքն ու հոգին, հասնել այսպես կոչված՝ կատարսիսի: Ողբերգության հանդիսատեսը վերապրելով ողբերգական պատկերներն ու դրվագները, վերացականորեն հայտվել է սահմանային իրավիճակում: Այդպիսով հաջողվել է հասարակությանը պահել սթափության մեջ, միաժամանակ քարոզելով վեհ արժեքներ ու գաղափարներ: Ներկայում թատրոններն այդքան մեծ հադիսատես չունեն, որովհետև մարդուն վերացականորեն սահմանային իրավիճկում են տեղափոխում ողբերգական սերիալները: Սակայն ի տարբերություն թատերական ներկայացուների, սերիալների մեծ մասը կոնկրետ ասելիք չունեն: Դրանք միայն սևեռված են ողբերգական տեսարաններ մատուցելով, ձգտում են որքան հնարավոր է տպավորիչ ողբերգական տեսարաններ ստանալ, դրանց միջոցով փորձել վերացական սահմանային իրավիճակ ստեղծել հեռուստադիտողի համար, և մաքրել նրանց միտքն ու հոգին: Սահամանային իրավիճակում հայտնված մարդը երկար ժամանակ սուտ չի խոսում, չի կեղծում, չի զրպարտում, որովհետև երբ մահը աչքի առաջ է, ապա անիմաստ է համարում մանր-մունր բաները, որոնց համար ստիպված է սուտ խոսել: Սահմանային իրավիճակ ապրած մարդը բարոյական առումով մի քանի աստիճան բարձր է այդպիսի իրավիճակ չապրածից: Հաճախ մեռնելուց փորկվածը պայծառանում է, որոշում է հոգևոր կյանքով ապրել, ամբողջովին նվիրել Աստծուն ծառայելուն: Կատարսիսի էֆեկտ ունեն նաև քաղաքական հոռետեսական կանխատեսումները, իբր ամեն ինչ կործանվում է, ամեն ինչ կորսվում է, երկիրը անդունդ է գլորվում, սարսափելի զարգացումներ են սպասվում և այլն: Սրանք սահմանային իրավիճակի պատկերներ են, որոնք սթափեցնում են մարդուն և նպաստում ողջամիտ որոշումներ կայցնելուն: [b]ԹԱԹՈՒԼ ՄԿՐՏՉՅԱՆ [/b]