50-100 մլրդ դոլար․ ԱՄՆ-ն խաղադրույք է անում «Զանգեզուրի միջանցքի» վրա․ Forbes
Միջազգային հեղինակավոր «Forbes» ամսագիրը անդրադարձել է այսպես կոչված Զանգեզուրի միջանցքին՝ ներկայացնելով, թե ինչպես կարող է ԱՄՆ-ն, միջանցքի շնորհիվ, ամրապնդել իր դիրքերը Հարավային Կովկասում։
Հոդվածում նշվում է, որ միջանցքը կարող է տարեկան ապահովել 50-ից 100 միլիարդ դոլարի ապրանքաշրջանառություն։
Աշխարհը սրընթաց փորձում է նվազեցնել իր կախվածությունը ռուսական էներգիայից՝ կապված գլոբալ աճող լարվածության հետ։ Այս համատեքստում, արդյոք հնարավոր է, որ Հայաստանի ընդամենը 43 կիլոմետրանոց հատվածը դառնա Վաշինգտոնի ռազմավարական հաղթաթուղթը Մոսկվայի և Թեհրանի դեմ։
«Forbes»-ի տվյալներով, Ամերիկայի համարձակ առաջարկը՝ Զանգեզուրի միջանցքի 100 տարով վարձակալումը, կարող է ոչ միայն խթանել տարեկան տասնյակ միլիարդավոր դոլարների ապրանքաշրջանառություն, այլև վերաձևել ողջ տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական պատկերը։ Միաժամանակ, այն բերում է նոր լարվածությունների վտանգ, որոնք կարող են վերածվել Կովկասում Սառը պատերազմի նոր օջախի։ Միացյալ Նահանգները հայտնվել է բարձր ռիսկային դիվանագիտական գործընթացի կենտրոնում, որի նպատակն է վերանայել Եվրասիայում էներգետիկ ուղիները։
43 կիլոմետր երկարությամբ այս միջանցքը՝ Սյունիքի մարզով անցնող ռազմավարական ճանապարհը, Վաշինգտոնին հնարավորություն է տալիս դուրս բերել Եվրոպայի էներգամատակարարումը Ռուսաստանի ազդեցությունից և զսպել Մոսկվայի, Թեհրանի և Պեկինի աճող ներգործությունը։ Նախաձեռնությունը համընկնում է Ամերիկայի ավելի լայն ռազմավարության հետ՝ օգտագործել Հարավային Կովկասում առաջացած քաղաքական վակուումը։
Տարածաշրջանը, որը տասնամյակներ շարունակ եղել է ռուսական ազդեցության գոտում, այժմ ըստ «Forbes»-ի՝ հասունացել է վերաձևման համար, հատկապես այն բանից հետո, երբ Մոսկվան չկարողացավ պաշտպանել իր դաշնակից Հայաստանին 2023 թվականի սեպտեմբերին Ադրբեջանի հարձակումից Լեռնային Ղարաբաղում։ Ռուսաստանի՝ որպես անվտանգության երաշխավորի հեղինակությունը զգալիորեն թուլացել է։
Չնայած ռուս խաղաղապահների ներկայությանը՝ Մոսկվան չմիջամտեց, երբ Ադրբեջանը վերահաստատեց իր վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ՝ արդյունքում տեղահանելով ավելի քան 100,000 էթնիկ հայերի։ Այս անգործությունը Երևանում ընկալվեց որպես դավաճանություն, որը խարխլեց վստահությունը ռուսական երաշխիքների նկատմամբ և մղեց Հայաստանը դեպի Արևմուտք։
Սկզբնաղբյուրը՝ America's Caucasus Bet: Zangezur Corridor's $50B Trade Boost and Geopolitical Risks in 2025
Հոդվածում նշվում է, որ միջանցքը կարող է տարեկան ապահովել 50-ից 100 միլիարդ դոլարի ապրանքաշրջանառություն։
Աշխարհը սրընթաց փորձում է նվազեցնել իր կախվածությունը ռուսական էներգիայից՝ կապված գլոբալ աճող լարվածության հետ։ Այս համատեքստում, արդյոք հնարավոր է, որ Հայաստանի ընդամենը 43 կիլոմետրանոց հատվածը դառնա Վաշինգտոնի ռազմավարական հաղթաթուղթը Մոսկվայի և Թեհրանի դեմ։
«Forbes»-ի տվյալներով, Ամերիկայի համարձակ առաջարկը՝ Զանգեզուրի միջանցքի 100 տարով վարձակալումը, կարող է ոչ միայն խթանել տարեկան տասնյակ միլիարդավոր դոլարների ապրանքաշրջանառություն, այլև վերաձևել ողջ տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական պատկերը։ Միաժամանակ, այն բերում է նոր լարվածությունների վտանգ, որոնք կարող են վերածվել Կովկասում Սառը պատերազմի նոր օջախի։ Միացյալ Նահանգները հայտնվել է բարձր ռիսկային դիվանագիտական գործընթացի կենտրոնում, որի նպատակն է վերանայել Եվրասիայում էներգետիկ ուղիները։
43 կիլոմետր երկարությամբ այս միջանցքը՝ Սյունիքի մարզով անցնող ռազմավարական ճանապարհը, Վաշինգտոնին հնարավորություն է տալիս դուրս բերել Եվրոպայի էներգամատակարարումը Ռուսաստանի ազդեցությունից և զսպել Մոսկվայի, Թեհրանի և Պեկինի աճող ներգործությունը։ Նախաձեռնությունը համընկնում է Ամերիկայի ավելի լայն ռազմավարության հետ՝ օգտագործել Հարավային Կովկասում առաջացած քաղաքական վակուումը։
Տարածաշրջանը, որը տասնամյակներ շարունակ եղել է ռուսական ազդեցության գոտում, այժմ ըստ «Forbes»-ի՝ հասունացել է վերաձևման համար, հատկապես այն բանից հետո, երբ Մոսկվան չկարողացավ պաշտպանել իր դաշնակից Հայաստանին 2023 թվականի սեպտեմբերին Ադրբեջանի հարձակումից Լեռնային Ղարաբաղում։ Ռուսաստանի՝ որպես անվտանգության երաշխավորի հեղինակությունը զգալիորեն թուլացել է։
Չնայած ռուս խաղաղապահների ներկայությանը՝ Մոսկվան չմիջամտեց, երբ Ադրբեջանը վերահաստատեց իր վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ՝ արդյունքում տեղահանելով ավելի քան 100,000 էթնիկ հայերի։ Այս անգործությունը Երևանում ընկալվեց որպես դավաճանություն, որը խարխլեց վստահությունը ռուսական երաշխիքների նկատմամբ և մղեց Հայաստանը դեպի Արևմուտք։
Սկզբնաղբյուրը՝ America's Caucasus Bet: Zangezur Corridor's $50B Trade Boost and Geopolitical Risks in 2025