Տասնյակ միլիարդների հասնող օժանդակությունը սահման չի հասել. փաստաբան. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ «Դեռ հուլիսին փաստաբան Ալեքսանդր Կոչուբաևը հանցագործության մասին հաղորդում է ներկայացրել ՀՀ գլխավոր դատախազին՝ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի միջոցների յուրացման վերաբերյալ:

«Փաստի» հետ զրույցում Ա. Կոչուբաևը գործընթացի վերաբերյալ մի շարք մանրամասներ է հայտնել: Փաստաբանը նշեց, որ հաղորդմանը նախորդել էր գործընթաց, որը Սփյուռքում բավականին ռադիկալ տրամադրություններով էր ընդունվել: «Ինչպես հայտնի է, «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը 54 մլրդ դրամ էր նվիրաբերել ՀՀ կառավարությանը: Ընդ որում, «Մենք ենք, մեր սահմանները» խորագրով դրամահավաքի գումարներն էին ուղղել կառավարությանը, որն առ այսօր չի ներկայացրել որևէ հաշվետվություն, թե այդ գումարներն ինչ ուղղություններով են ծախսել: Ինչ-որ լղոզված, ընդհանրական ձևակերպումներ են բերվում, ասվում է, թե վերանորոգել են ՊՆ շենքը, ԲՏԱ նախարարությանը, վարչապետի աշխատակազմին է գումար փոխանցվել և այլն: Մենք, սակայն, թափանցիկության հետ կապված խնդիրներ էինք տեսել: Հիմնադրամում նաև միջազգային աուդիտ է պատվիրված, ինչը ևս չի հաստատում ծախսումները: Սա էլ ավելի խորացրեց մեր կասկածները, ու մենք գործընթաց սկսեցինք»,-ասաց նա՝ նշելով, որ հանցավորության մասին հաղորդումը մի շարք փաստաիրավական հենքի վրա է խարսխված:

«Նախևառաջ խախտվել է ՀՀ-ին գումար փոխանցելու ընթացակարգը: ՀՀ կառավարությունն ինչ-որ մեկի «դուքյանը» չէ: Այն ունի բյուջետային համակարգ, որն էլ իր հերթին ունի օրենսդրություն, որի համաձայն, հստակ ֆիքսված մուտքեր կան. նվիրաբերությունն այն ձևաչափը չէ, որով կարելի է ՀՀ-ին գումար տրամադրել: Եթե անձը նվիրատվություն է կատարում, ապա հետագայում չի կարող վերահսկել, թե այդ գումարներն ինչ ուղղություններով պետք է ծախսվեն: Նվիրաբերության գործարքի առանցքային տարբերությունը հենց այն է, որ նվիրաբերության պայմանագրի մեջ հստակ նշվում են այն ուղղությունները, որով պետք է ծախսվեն գումարները: Այս տեսանկյունից նվիրաբերության գործարքով կառավարությունը չէր կարող գումար ստանալ:

Բացի այդ, «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը կազմակերպա-իրավական ձև ունի, այն նաև կանոնադրություն ունի ու առաջնորդվում է «Հիմնադրամների մասին» ՀՀ օրենքով: Այս օրենքի համաձայն, հիմնադրամի հիմնադիրը չի կարող հիմնադրամի շահառու լինել, մինչդեռ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի հիմնադիրը ՀՀ-ն է: Հիմնադրամի կանոնադրությունից բխում է նաև, որ նպատակը ՀՀ-ի, Արցախի Հանրապետության բնակչությանն ու Սփյուռքի հայության բարօրությանը ծառայելն է: ՀՀ կառավարությունն առնվազն ՀՀ-ի, ԱՀ-ի բնակչությունը կամ Սփյուռքը չէ: Հիմնադրամի կանոնադրությունն արգելում է կանոնադրական նպատակներից՝ բնակչության շահերից դուրս որևէ ծախս իրականացնել: Սա ևս խորքային խնդիր է, որը գործընթացի ոչ իրավաչափությանն էր հանգեցնում, իսկ առանձին պարագայում՝ նաև հանցակազմի»,-նշեց մեր զրուցակիցը՝ հիշեցնելով, որ այդ ընթացքում մամուլում նաև տեղեկություններ էին շրջանառվել, որ տարբեր պաշտոնյաներ ֆիզիկապես գումարներ էին կանխիկացրել ՀՀ պետբյուջեից:

«Ինձ հայտնի չէ որևէ երկիր, ուր պետբյուջեից որևէ պաշտոնյա կարող է գումար կանխիկացնել, ընդ որում՝ առանց որևէ հաշվետվության: Երբ ասում ենք, որ միջազգային աուդիտը չի հաստատում հիմնադրամի այս ծախսումները, խնդիրը նաև նշվածով է պայմանավորված. կառավարությունը չի կարողանում հաշվարկային փաստաթղթեր տրամադրել աուդիտորներին, թե նվիրաբերած գումարներն ինչ ուղղություններով է ծախսվել: Ասում են՝ ՊՆ շենքն ենք վերանորոգել, տրամաբանական հարց՝ Սփյուռքի հայությունը նվիրաբերություն է կատարում հիմնադրամին, որ ՊՆ վարչական շենքը վերանորոգե՞նք: Վստահաբար՝ ոչ: Ընդհանուր առմամբ, նման բազմաթիվ խնդիրներ կան: Այս ամենը խորքային, նաև իրավական վերլուծություններով փոխանցվել է գլխավոր դատախազին: Եվ մեզ համար շատ կանխատեսելի պայմաններում գլխավոր դատախազությունը հրաժարվեց անգամ նյութեր նախապատրաստել:

Ոչ թե քրգործ հարուցելն է մերժել, այլ առհասարակ հրաժարվել է նյութեր նախապատրաստել, որևէ ստուգողական գործողություններ իրականացնել՝ պատճառաբանելով, որ հիմնադրամը մասնավոր իրավաբանական անձ է ու ինքնուրույն է որոշումներ կայացնում: Կա՛մ իրավական տգիտության, կա՛մ քաղաքական հակումների հետևանքով դատախազությունն անտեսել է ներկայացված պարզ իրողությունները, որոնք ամրագրված են օրենսդրության մեջ: Ունենք քրգործ հարուցելը մերժելու վերաբերյալ որոշում, որը պետք է բողոքարկենք վերադաս դատախազին ու հետո դիմենք դատարան: Ցավոք, ընթացակարգը ծիծաղելի է: Գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանի որոշումը բողոքարկել ենք Արթուր Դավթյանին, որպեսզի սպառենք այս ընթացակարգը ու դիմենք դատարան՝ փորձելով հասկանալ, թե դատարանում կարո՞ղ ենք հասնել քրգործի հարուցմանը, թե՞ ոչ»,-ասաց նա:

Փաստաբանը չբացառեց հետագայում ՄԻԵԴ դիմելու հնարավորությունը, եթե հայաստանյան դատարաններն արձանագրեն, որ քրգործ հարուցելու առիթ չկա: Միաժամանակ շեշտեց, որ այս պահին արդեն իսկ միջազգային գործընթացներ կան: «Դրանք առկա են ԱՄՆ-ում, քանի որ գումարների առյուծի բաժինն այնտեղից էր: Գործընթացը հանգեցրեց նրան, որ արձագանքներ եղան նաև Եվրոպայից: Մեծ հաշվով, գնալով դժգոհությունը մեծանում է, որին զուգահեռ՝ կառավարությունը հետևողականորեն հաշվետվություն չի ներկայացնում: Կասկածները գնալով ավելի մեծ ծավալների են հասնում, բացի այդ, նոր խնդիրներ են բացահայտվում: Օրինակ՝ փաստահավաք աշխատանքների արդյունքում բացահայտվել է, որ խոսքը միայն 54 մլրդ դրամի մասին չէ: Իրականում Սփյուռքից տասնյակ միլիարդների հասնող նյութատեխնիկական օժանդակություն է ուղարկվել՝ քնապարկեր, դեղորայք, վրաններ, որոնք ևս սահման չեն հասել ու ճանապարհին յուրացվել են»,-ասաց նա:

Փաստաբանը հայտնեց, որ փաստահավաք առաքելությունը շարունակվում է. «Գործընթացն առաջ են մղում Սփյուռքի մեր հայրենակիցները, որոնց թիվն արդեն 400-ի է հասնում: Նրանք ընդամենը համոզվեցին իրենց այն կասկածների մեջ, որ գումարները տեղ չեն հասել ու յուրացվել են»»:

Մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։