Կոնսերվատորիայի 100 ամյակը և վերջին 40 տարվա կյանքը․ «Առավոտ»

«Առավոտ» թերթի առաջնորդողը գրում է․ «Վերջերս անցնում էի իմ «ալմա մատերի»՝ Երեւանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի մոտով, եւ մեծադիր պաստառ տեսա, որի վրա գրված էր՝ 100: Հաջորդ տարի իմ բուհը կդառնա 100 տարեկան:

1921 թվականին Հայաստանի կառավարության հրավերով հայրենիք եկած նվիրյալների թվում էր Ռոմանոս Մելիքյանը, որը սկզբից հիմնեց երաժշտական ստուդիա, իսկ երկու տարի անց՝ կոնսերվատորիա: Կարելի է պատկերացնել միայն, թե որքան ծանր էր այն ժամանակվա կյանքը: Բայց հեռատես մարդիկ՝ Ալեքսանդր Մյասնիկյանի ղեկավարությամբ, գիտակցում էին հոգեւոր արժեքների կարեւորությունը: Արժեքներ, որոնք ձեւավորեցին մեզ՝ խորհրդային, իսկ այնուհետեւ անկախ Հայաստանի քաղաքացիներիս:

Ես ավարտել եմ այդ բուհը 1983 թվականին, այսինքն՝ այն ժամանակ, երբ նշվում էր կոնսերվատորիայի 60 ամյակը: Բախտ եմ ունեցել շփվելու այդ հաստատության ղեկավար Ղազարոս Սարյանի եւ բազմաթիվ բարձր ինտելեկտուալների՝ իմ հրաշալի դասախոսների հետ:

Չէի ասի, որ հետագա քառասուն տարիները ավելի արգասաբեր էին այդ հաստատության եւ ընդհանրապես հայ մշակույթի համար: Եվ այդ առիթով կուզեի խոսել ավելի ընդհանուր մի խնդրի մասին: 

Իհարկե, խորհրդային համակարգը սարսափելի էր, հրեշավոր, անմարդկային, չարժե անգամ ժամանակ ծախսել դրա արատները թվարկելու վրա: Բայց կյանքը քառասուն տարի առաջ (չգիտեմ արդյոք ճիշտ բառ եմ օգտագործում) ավելի բարդ էր, բազմաշերտ էր, քան այսօր: Այժմ, ինձ թվում է, հոգեւոր կյանքը, մշակույթը, արվեստը պրիմիտիվ է, հիմնականում ուղղված է հնարավորինս լայն զանգվածների ճաշակը բավարարելու վրա:

Ռաբիսը, բնականաբար, կար նաեւ այն ժամանակ: Բայց դրա կողքին ծնվում էր Տերտերյանի, Մանսուրյանի, Աշոտ Զոհրաբյանի, Մարտուն Իսրայելյանի եւ էլի շատ շատերի երաժշտությունը: Եվ էականն այն է, որ հասարակության որոշակի շրջանակներում դա քննարկվում էր, դա հետաքրքրիր էր, հուզում էր բազմաթիվ մարդկանց:

Այսօր մեր հասարակությունը չափից դուրս քաղաքականացված է, բզկտված է, եւ վերջին հաշվով՝ ընկած է մանր հարցերի հետեւից»:

Մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։